Wiebelzielen [1]

Stadschroniqueur en journalist Eric Alink schreef drie korte verhalen over het CvTB. Het drieluik ‘Wiebelzielen’ verscheen eind 2015 in het Brabants Dagblad en op www.bosschekroniek.nl. De namen van de betrokkenen zijn omwille van privacy gefingeerd.

De een spaart zijn afval maandenlang in huis op. Hij gelooft dat alle Bossche vuilnismannen in een vijandig complot zitten. Tegen hem. De ander tiranniseert haar omwonenden met nachtelijke scheldpartijen. Ze ruikt niet naar warme melk met anijs. De derde slaapt elke nacht onder de Willemsbrug. Da’s een GVZ ofwel gerechtsdeurwaardervrije zone: een dwangbevel of dagvaarding krijg je nooit met een punaise in zo’n betonnen pijler geprikt.

Zij zijn de wiebelzielen van de stad. Bij het Centrum voor Trajecten en Bemoeizorg (CvTB) kennen ze hun namen en eigenaardigheden. Afgelopen jaar voerde het CvTB 738 actieve dossiers, waarvan 390 van nieuwe cliënten. Tweederde van hen is man. Vooral de leeftijdsgroep 30 tot 59 jaar kent veel struikelaars

Volgens de statistieken heeft de Bossche wiebelziel gemiddeld 4,9 complexe problemen: van dakloosheid en forse schulden tot verslaving en huiselijk geweld. Een kaarsje in de Sint-Jan opsteken – van oudsher de Bossche remedie ter bezwering van onheil – helpt niet meer. Zo’n vlammetje kost trouwens een euro. Da’s een half kraslot.

Het CvT is een samenwerkingsverband van Maatschappelijke Opvang, Juvans, Cello, Reinier van Arkel en Novadic-Kentron. Vijftien mensen telt het team, dat op de bovenste verdieping van de GGD aan de Vogelstraat zit. Mooi uitzicht: meeuwen, kraaien en vinken komen voorbij. Geen geluksvogels.

In vergaderkamer 4.3 zet Frank Meeuwsen zijn laptop aan. Hij is ketenmanager van het CvTB. Met negen teamleden bespreekt hij deze ochtend de nieuwe aanmeldingen. Zo’n 55% komt van maatschappelijk werkers, politie en woningcorporaties. Ook familie en buren wijzen op wiebelzielen.

In een uur tijd passeren zeven aanmeldingen de revue. Mevrouw A. heeft enkele kinderen die onder voogdij zijn gesteld. Nu is ze opnieuw in verwachting. Er is een vermoeden van cannabisgebruik. Teamlid Hetty gaat met een consultatieverpleegkundige op huisbezoek. De bejaarde buren van meneer B., die een bipolaire stoornis heeft, hebben veel last van hem. Dat meldt de dochter van het oudere echtpaar. Een CvTB’er gaat contact leggen.

CVTB
Foto: Cristian Newman

Meneer C. is een oudgediende van het CvTB. Hij praat graag luidkeels met zijn voordeur. In vierkant Hollands: te gek voor Novadic-Kentron, te verslaafd voor Reinier van Arkel. Maar de kip-of-ei-vraag blijft uit. Dit is niet Bemoeizorg Barneveld. Verslavingszorg is aan zet, oordeelt het team.

De doorsnee CvTB’er? Kundig, kalm, kordaat. Toch zijn alle teamleden gediagnosticeerd. Ze lijden aan papyrofobie: de angst voor eindeloze verslaglegging, protocollen en kwaliteitsborgingsrapportages. In plaats van papierwinkeltje spelen, zoeken CvTB’ers liever hun klanten op. Motto: slijt je tong, niet je toetsenbord.

Zorgelijk complex is het dossier van mevrouw D. uit de Graafsewijk. Nog één kerfje op haar kerfstok erbij en hij breekt. Op haar naam staan mishandeling, stalking en afpersing, maar niemand durft aangifte te doen. Wegens wanbetaling zijn gas en licht afgesloten. Het team besluit betrokken hulpinstanties te gaan stutten en steunen.

De dakloze meneer E., die naar eigen zeggen in China in de gevangenis heeft gezeten, is een 'kortje’. Hij heeft Den Bosch vermoedelijk al weer verlaten. Dat geldt ook voor Herr F., een zwervende jongeman uit Duitsland. Tijdrovender is de beoordeling van meneer G. Sinds kort dakloos, morfinegebruiker. Als voormalige Bossche horecaman weet hij wat een kopstoot is. Ook letterlijk: wegens mishandeling is hem de toegang tot de dag- en nachtopvang ontzegd. Zijn moeder belt alle hulpverleningsinstanties gek. Ze is bang. De onverschrokken teamleden Esther en Thea gaan hem opzoeken.

Om tien uur loopt bespeekkamer 4.3 leeg. Eén blik op het plafond leert dat een sprinklerinstallatie ontbreekt. Nalatigheid van architect of bouwer? Nee. Wie elke dag branden blust, kan zonder.